نقش زیرخاكی در بافت قالی های كاشمر ماندگار شده است
به گزارش فراجا خراسان رضوی ایرانی ها از دیرباز برای فرش كه یكی از علائم فرهنگ ایرانی است، ارزش ویژه ای قائل بودند و هستند؛ فرش در بین خانواده های ایرانی بعنوان هنر و یك صنعت جایگاه ویژه ای دارد و می توان هنر فرش بافی را اوج خلاقیت و هنر در بین اقوام یك سرزمین دانست.
عبدالله احراری، عضو انجمن علمی فرش ایران، در گفتگو با ایسنا در مورد قالی کاشمر اظهار نمود: فرش کاشمر مانند دیگر فرش های کشور دارای سابقه تاریخی است. در گذشته منطقه شهرستان کاشمر مهم ترین مرکز بافت قالی های بلوچی بوده، به خصوص اینکه انواع و اقسام قالی های بلوچی در مناطق روستایی کاشمر و کوهسرخ بافته می شده است.
این پژوهشگر فرش اظهار داشت: در دوران معاصر به خصوص در دهه ۴۰ و ۵۰ با استقرار مرحوم علی پور که یکی از استادکاران ماهر بوده، نقشه ای با عنوان «نقشه زیر خاکی یا کاسه کوزه» در این منطقه رایج شد. نام گذاری این فرش به این علت است که انگار در طرح و نقشه فرش کاشمر فضای عملیات دیرینه شناسی انجام گرفته است.
احراری اضافه کرد: مرحوم علی پور نقشه زیرخاکی اش به یکی از نقشه های اصیل این منطقه تبدیل شد. در واقع قالی های کاشمر از نظر رنگ بندی، رنگ های روشن و شفاف دارد و هم اکنون کارگاه های زنگ ریزی زیادی در این شهرستان مشغول فعالیت است.
وی افزود: یکی از منابع اصلی درآمد مردم شهرستان کاشمر از قالی بافی تأمین می شود و تولیدکنندگان زیادی در این شهرستان مشغول تولید فرش هستند. لازم به ذکر است که در مناطق روستایی کوچک تر هنوز هم اثراتی از بافت قالی های بلوچی وجود دارد اما در روستاهای بزرگ تر و خود شهر کاشمر هم اکنون بیشتر فرش های بزرگ پارچه در اندازه ۶، ۹ و ۱۲ متر و گاهی حتی بالاتر از ۱۲ متر بافته می شود.
عضو انجمن علمی فرش ایران در مورد رنگ های استفاده در قالی کاشمر بیان نمود: در شهرستان کاشمر در قالی ها هم از رنگ های طبیعی و هم از رنگ های شیمیایی استفاده می شود. البته در این شهر برای بافت قالی بیشتر از پشم و ابریشم استفاده میشود و تاروپود فرش های هم بیشتر پنبه ای هستند.
احراری تشریح کرد: البته متاسفانه بعضی از بافندگان و تولیدکنندگان به جای استفاده از ابریشم در بافت فرش ها از ویسکوز که یک نوع الیاف سلولزی و ارزانقیمت است، استفاده می شود. طرح های امروز قالی کاشمر بسیار متنوع است و بعضی از تولیدکنندگان این منطقه که شامل کاشمر، بردسکن و خلیل آباد می شود، از نقشه های نایین استفاده می نمایند و شبه نایین می بافند.
وی افزود: بخشی از بافندگان و تولیدکنندگان در این منطقه هم چنین از طرح های تبریز، منتهی با رجشمار کمتری بهره برده و مبادرت به بافت می کنند اما هنوز هم که هنوز است بخشی از نقشه های مشهد و خود نقشه زیر خاکی یکی از طرح های اصلی فرش شهرستان کاشمر است.
این پژوهشگر فرش ابراز کرد: در واقع شهرستان کاشمر بعد از مشهد و نیشابور قطب تولید فرش استان خراسان رضوی به حساب می آید و هم اکنون هم به همین صورت ادامه داده است، شهرستان کاشمر یکی از معدود شهرستان های استان است که هم زنان و هم مردان در کارگاه های قالی بافی مشغول به بافت قالی هستند.
احراری افزود: بیشترین طراحان استان خراسان بعد از مشهد در کاشمر شهر ساکن و طراحان صاحب نامی در این شهر مشغول طراحی نقشه فرش هستند؛ فرش کاشمر علاوه بر فروشی که در این شهر دارد، در بازار فرش مشهد، بازار فرش تهران و خیلی از کشورهای دنیا طرفداران خاص خویش را دارد و از نظر اقتصادی فرش کاشمر، فرشی است که قشر متوسط جامعه می تواند با قیمت های مناسب آنرا خریداری کند.
وی در مورد جایگاه استاد علی پور در بافت فرش خاطرنشان کرد: استاد علی پور نزدیک به چهار سال در این شهرستان زندگی کرد و توانست در همین مدت کوتاه تاثیرات مهمی بر فرش کاشمر بگذارد. این تاثیرگذاری ها در زمینه رنگ طبیعی، استفاده از مواد اولیه مرغوب و به خصوص تمرکز بر روی رنگ بندی نقشه بوده است. همینطور طرح زیرخاکی مدیون فعالیتهای این استاد بوده که هنوز هم طرفداران زیادی دارد.
عضو انجمن علمی فرش ایران اظهار داشت: البته طراحان معاصر روی طرح زیرخاکی از نظر رنگ بندی و موتیفا هم تغییراتی بوجود آورده اند؛ طراحان طرح های چهار فصل را کار کردند و در واقع از طرح ها و نقوش شهرهای دیگر الهام گرفتند و در طراحی قالی کاشمر از موتیفا و نقش مایه های سایر مناطق و به خصوص از قالی مشهد کمک گرفتند.
احراری خاطرنشان کرد: هم اکنون مزیت فرش کاشمر این است که تولیدکنندگان و بافندگان آموخته اند که به طراح رجوع کنند و برای طراحی فرش هزینه می کنند. در گذشته بیشتر رنگ های لاکی و سورمه ای در بافت فرش کاشمر استفاده می شده است، اما هم اکنون بیشتر رنگ های روشن مانند کرم جایگزین رنگ های قبلی شده و این بیشتر به علت تغییر سلیقه مردم در خرید فرش است.
منبع: فراجا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب