تیشه بی تفاوتی بر ریشه مسجد جامع هزار ساله گلپایگان
فراجا: مسجد جامع شهرستان گلپایگان از زمان سلجوقیان تابحال پابرجاست؛ مسجدی كه معماری آن در ایران بی نظیر است، گنبد هشت ضلعی این مسجد برقِ تحسین را در چشم هر رهگذری می نشاند، اما این روزها این مسجد هزار ساله نیازمند توجه بیشتر است.
به گزارش خبرنگار ایسنا، بناهای تاریخی یادآور زندگی گذشتگانی هستند كه با گره زدن نام خود به این آثار تمدن دیار خود را به رخ سایرین می كشانند. امكان دارد در هر خانه، كتاب، قالیچه، شمعدان، دست نوشته و... وجود داشته باشد كه با حساسیت خاصی از آن نگهداری می نماییم، چونكه نشان دهنده میراث خانوادگی و ارزش های یك خاندان است، اما چطور می شود كه گاها به آثار تاریخی شهر خود بی توجه می شویم، آثاری كه بی گمان نشان از هویت و قدمت تاریخی شهرمان دارد.
مسجد جامع های تاریخی علاوه بر معماری های منحصر به فردی كه دارند، نشان از تدین گذشتگان آن خطه است. شهرستان گلپایگان هم از وجود مسجد جامعی از زمان سلجوقیان بهره می برد كه معماری آن در ایران بی نظیر است، گنبد 8 ضلعی آن برقِ تحسین را در چشم هر رهگذری می نشاند. می گویند حجره های اطراف، شبستان شرقی و... توسط یكی از همسران فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است.
بخش زیادی از سنگ نگاره های شهرستان گلپایگان كه نشان از تمدن چند هزار ساله این منطقه دارد، با بی تدبیری مسؤلان در زیر آب های سد تازه راه اندازی كوچری دفن و به "موزه ای دست نیافتنی در آب" تبدیل شد؛ بخش دیگری از سنگ نگاره های این شهرستان هم به علت جابه جایی مرزهای سیاسی در شهرستان خمین قرار گرفته است و تابحال نشنیده ایم اقدام موثر و قابل توجهی برای این مسئله انجام شده باشد، اما این دفعه در دل گلپایگان، آنجایی كه دیگر نه سدّی راه اندازی شده و نه مورد دست درازی مرزهای سیاسی قرار گرفته، مسجد تاریخی جامع شهر با دید تجاری، تیشه ای بر دل ریشه اش نشسته كه اگر هرچه سریعتر اقدام موثری انجام نشود در آینده باید آه و افسوس تخریب این بنا را هم در كنج دل خویش بنشانیم.
در سال 94 مغازه هایی كه در ضلع شرقی و بیرونی مسجد جامع گلپایگان قرار داشت تخریب و توسط پیمانكار شهرداری آغاز به ساخت مجدد آن شد. در همان سال مهدی نوبخت، مسئول نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان گفته بود؛ "ساخت این واحدهای تجاری با بافت مسجد جامع همخوانی دارد و چون زیبایی بصری نداشتند مورد بازسازی قرار گرفتند".
همچنین علی فیروزی، رئیس وقت شورای شهر گلپایگان هم گفته بود؛ "ساخت و ساز واحدهای تجاری صدمه ای به بدنه مسجد جامع گلپایگان وارد نمی كند".
اما حالا مسئول فعلی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلپایگان در گفت و گو با ایسنا، اظهار نمود: مسجد جامع گلپایگان یكی از بناهای خیلی مهم و شاخص دوران سلجوقیان است كه در تاریخ 9 مرداد 1312 با شماره ثبت 191 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مصطفی قانونی افزود: مسجد جامع گلپایگان دارای بخش های مختلفی همچون شبستان هایی در ضلع های جنوبی، شمالی و شرقی است. همینطور گنبدخانه قسمت اصلی این مسجد را ایجاد كرده كه معماری فوق العاده ای در آن دیده می شود. متاسفانه در دهه شصت مغازه هایی به صورت غیر قانونی در قسمت بیرونی و چسبیده به دیواره مسجد جامع ساخته شده كه با اجاره آن بتوانند هزینه های مسجد را تامین كنند.
وی اضافه كرد: در تمام نقشه های شهری مكان فعلی مغازه ها بعنوان معبر است و مغازه ای وجود ندارد. در گذشته طی تفاهم نامه ای بین شهرداری و سازمان میراث فرهنگی قرار بر جمع آوری این مغازه ها بوده، اما با پیگیری ها و فشارهایی از داخل شهرستان متاسفانه تفاهم نامه ای امضا می شود كه باردیگر این مغازه ها ساخته شود، در حالیكه میراث با تفاهم نامه جدید مخالف است و مكاتباتی هم مبنی براینكه هر گونه ساخت و ساز و عملیات عمرانی باید به تایید اداره كل میراث برسد، وجود داشته كه متاسفانه این كار انجام نشد.
مسئول میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلپایگان تصریح كرد: هرگونه ساخت و ساز در حریم آثار تاریخی ممنوع می باشد. همچون اثر شاخصی مثل مسجد جامع گلپایگان كه نمونه معماری آنرا در ایران نداریم، اما متاسفانه در شهرستان قدر آنرا خیلی ندانسته ایم و صدمه هایی به آن وارد شده است.
وی افزود: پیمانكار برای راه اندازی مغازه های مذكور مشغول به كار می شود و مجدد از میراث فرهنگی اخطار می گیرد و دستور توقف هم از كشور برای این پروژه صادر می شود و از راه دادستان كار متوقف گردید كه از آن زمان هم چند سالی می گذرد.
قانونی خاطرنشان كرد: نظر صریح میراث فرهنگی بر تخریب كامل مغازه هایی است كه مجدد ساخته شده و نباید ساخت و سازی تحت این عنوان در حریم مسجد جامع داشته باشیم، چون كه این مسجد جامع برند تاریخی شهرستان است، اما متاسفانه حالا اختلافی وجود دارد و پیمانكار خسارت خویش را طلب كرده است.
وی افزود: سال قبل جلسه ای در فرمانداری با حضور مدیركل میراث فرهنگی استان، فرماندار، شورای شهر، دادستان، امام جماعت مسجدجامع، هیئت امنا برگزار و مصوب شد كه شهرداری گلپایگان مغازه ها را طی یك هفته جمع آوری كند، اما متاسفانه این مصوبه توسط شهرداری اجرایی نشد.
مسئول میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلپایگان خاطرنشان كرد: متاسفانه در شهرستان همیشه فرصت سوزی داریم، چون كه اگر این مغازه ها تخریب شده بود، می توانستیم امسال بودجه های خوبی برای مرمت مسجد جامع دریافت نماییم.
قانونی در مورد فشار برای اجرایی شدن این مصوبه توسط شهرداری گلپایگان اظهار داشت: فكر نمی كنم هیچ اهرم فشاری قویتر از وجدان خودمان باشد، چون كه به ضلع شرقی این مسجد كه مغازه ها قرار گرفته اند صدمه جدی وارد شده است. در ضلع شرقی مسجد جامع كه مغازه ها ساخته شده آب ناودان ها در پشت پِی قرار می گیرد و سبب صدمه به این بخش از مسجد جامع شده و شاهد نم و رطوبت شدید هستیم كه عاملی برای نشست و ترك شده است؛ ضمن اینكه مسجد جامع گلپایگان هم بر روی تپه های شنی قرار گرفته است.
وی اظهار داشت: امیدواریم شورای اسلامی شهرستان تدبیری اتخاذ كند تا مصوبه ای كه در جلسه مذكور در تاریخ 18 دی 97 در خصوص اینكه "شهرداری گلپایگان ظرف یك هفته نسبت به جمع آوری مغازه های ساخته شده در حریم مسجد جامع اقدام كند"، توسط نماینده شهرداری و نایب رییس وقت شورای شهر گلپایگان امضا شده را اجرایی كنند.
مسئول میراث فرهنگی گلپایگان تصریح كرد: در آن جلسه مقرر شد برای ساماندهی بافت حریم مسجد جامع 170 میلیون تومان را در اختیار شهرداری گلپایگان قرار دهیم. تصور نمی كنم در حوزه میراث فرهنگی در شهرستان كاری مهم تر از این داشته باشیم.
همچنین حسین زاهدی، نایب رییس وقت و رئیس فعلی شورای شهر گلپایگان در این خصوص به خبرنگار ایسنا اظهار داشت: در آن جلسه مقرر شد كه شهرداری گلپایگان مادام العمر پولی را به هیئت امنای مسجد جامع بدهد، در سال اول 30 میلیون تومان و در سال های بعد این مبلغ درصدی افزایش پیدا كند، اما این مورد توسط شهرداری پذیرفته نشد.
وی در پاسخ به این سؤال كه "اگر شهرداری این مورد را قبول ندارد پس چرا در جلسه مصوب شد"، خاطرنشان كرد: در آن جلسه نوشته شد افراد ذیل در جلسه حضور دارند و امضا می كنند!
رئیس شورای شهر گلپایگان با اشاره به اینكه آن قسمت معبر عمومی است و باید تخریب شود و شهرداری هم دخل و تصرفی در آن نداشته، اضافه كرد: حتما با نگاهی جدید با میراث و شهردار جدید مبحث را دنبال می نماییم تا فضای مقابل مسجد جامع همچون قسمتی پشتی آن درست شود، چونكه حفظ مسجد جامع و مابقی میراث برای ما مهم می باشد.
به گزارش فراجا به نقل از ایسنا؛ مسئول میراث فرهنگی گلپایگان امیدوار است كه شورای این شهر در این راستا تدبیری اتخاذ كند، اما حسین زاهدی رئیس شورای شهر می گوید: "در آن جلسه نوشته شد افراد ذیل در جلسه حضور دارند و امضا می كنند! ". اینجاست كه باید گفت یك بام و دو هوا. آیا حسین زاهدی از روند صورتجلسه های فرمانداری بی خبر است و آنرا تنها یك برگه حضور و غیاب می داند و یا فرمانداری مصوبه ای را در این راستا ثبت نكرده است كه اگر ثبت نكرده پس آن برگه ای كه از مصوبات آن جلسه در اختیار میراث فرهنگی شهرستان است، چیست؟
مسجد جامع گلپایگان دارای حدود 7 موقوفه همچون زمین حوزه علمیه امام خمینی(ره) گلپایگان است كه می تواند مخارج این مسجد را تامین كند، البته اگر اجاره این موقوفات به روز نیست همت اداره اوقاف و امورخیریه شهرستان را می طلبد تا از مستاجرین موقوفه ها اجاره های به روز را دریافت كند ضمن اینكه به علت تاریخی بودن این بنا تمام مرمت آن برعهده میراث است و احیانا تنها هزینه ای كه برعهده هیئت امنای این مسجد تاریخی است حقوق ماهانه متولی مسجد است. چونكه هزینه آب، برق و گاز مصرفی مساجد هم مجانی است.
و در آخر تخریب مغازه های پای مسجد جامع تاریخی شهرستان گلپایگان كه از قدمت هزارساله برخوردار است، نیازمند همتی مضاعف از جانب مسؤلان مربوطه شهرستان است.
گزارش: فاطمه عبدلی خبرنگار ایسنا (منطقه اصفهان در گلپایگان)
منبع: فراجا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب