یادداشت مهمان؛
میراث دار خوبی برای زمین نبوده ایم
فراجا: مدیر سابق ژئوپارك قشم درباره نقض حریم این ژئوپارك می گوید با واگذاری زمین و مجوز پرورش میگو كنار این میراث طبیعی جهانی، نشان دادیم میراث دار خوبی برای زمین نبوده ایم.
به گزارش فراجا به نقل از مهر، حمیدرضا محسن پور مدیر سابق ژئوپارك قشم یادداشتی درباره نقض حریم ژئوپارك قشم توسط سرمایه گذاران پرورش میگو نوشته كه آنرا برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است.
مشروح متن این یادداشت در ادامه می آید:
چند صباحی است كه بحث واگذاری گسترده زمین جهت پرورش میگو در حوالی گنبد نمكی جزیره قشم سوژه داغ رسانه ها و شبكه های مجازی شده است. نظرات كارشناسی و غیر كارشناسی، اخبار ضد و نقیض آنچنان به هم بافته شده كه شنونده را سردرگم ساخته و برخی به دریافت تجربی كه این دود نبایست بدون آتش باشد، كنجكاوانه به دنبال كشف و درصد صحت اخبار برمی آیند.
تكرار واژگان تخریب طبیعت، ژئوپارك جهانی قشم، میراث ملی، در خبرهای مربوط به واگذاری چند صد هكتاری در محدوده ای كه ارزش آن پیش تر توسط شورا ذی صلاح كشور در ثبت مواریث طبیعی به تأیید رسیده و پاسداشت آن نه تنها وظیفه متولی (وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) بلكه هر ایرانی است، اتفاق افتاده است، به تنهایی كافی است كه ذهن هر دغدغه مندی از دوستداران طبیعت و میراث و ژئوپارك گرفته تا كارشناسان و اساتید داخلی و خارجی به خود معطوف و نگران سازد. دوری پهنه واگذار شده از مركز موجب مظلومیت مضاعف آن شده و ناله آن زمانی به گوش رسید كه چرخ های آهنین نخستین خراش ها را در همسایگی گنبد نمكی قشم بر پیكره اش وارد ساختند.
در شرایطی كه تنها با چرخش و تغییر زاویه لنز و زبان می توان مستندات لازم بسته به دیدگاه موافق یا مخالف ارائه كرد، گزینه مرور و تعمق در اخبار، سنجش منطق اقوال و جایگاه راوی، تا اندازی زیادی می تواند راستی آزمایی كند. در مورد بحث واگذاری بیشتر از ۸۰۰ هكتار از اراضی غرب جزیره قشم حد فاصل روستاهای دركو، گوری، كانی و ژئوسایت غارهای نمكدان و گنبد نمكی جزیره قشم، بعد از رسانه ای شدن موضوع و پیگیری مراجع امر مشخص شد، واگذاری ها با محدوده ثبت شده در لیست میراث طبیعی ملی به شماره ۱۷۱ هم پوشانی داشته و در مجاورت مهمترین ژئوسایت ژئوپارك جهانی یونسكو در قشم، كه نظر به اهمیت جهانی آن، خود جداگانه در لیست میراث طبیعی ملی نیز به شماره ۱۷۲ به ثبت رسیده است، قرار دارد.
موضوعی كه متولیان امر واگذاری، در وهله اول بنا به اظهار خود، ناآگاه از هم پوشانی زمین های واگذار شده، با محوطه ثبت ملی شده بودند (امری كه می بایست بعد از استعلام از میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بعنوان متولی اصلی مشخص می شد) و در وهله دوم بعد از آگاهی، برخی اكتفا بر نبود شواهد و آثار تاریخی در محدوده واگذاری (كه انتظاری هم به وجود آن نمی رفت چون محوطه بعنوان میراث طبیعی ثبت شده) و برخی تاكید بر سودمندی بی شمار طرح و عاری دانستن آن از هرگونه تبعات زیست محیطی، دانستند.
متأسفانه توضیح و توجیه متولیان واگذاری، اقناع عمومی در مورد آن چه تجاوز و ورود به حریم محوطه ثبت شده میراث طبیعی ملی خوانده می شود، در برنداشت، و آگهی كارشناسان نیز در مورد تبعات سنگین واگذاری ها در حریم میراث باارزش طبیعی ملی همچون به مخاطره افتادن وضعیت نخستین و مهمترین ژئوپارك ایران، خاورمیانه و آسیای مركزی كه پیش تر نیز یك دفعه طعم ناكامی چشیده و دگربار هویت ملی و جهانی خودرا به تلاش ستودنی دوستان دور و نزدیك و همت ویژه جامعه محلی قشم، باز ستانده است، نیز چندان كارساز نبود، اما موجب ورود مراجع ذی صلاح و بازبینی روند واگذاری ها شد و همچنان ادامه دارد.
آنچه مسلم است تولید، محرك چرخ اقتصاد است و تولیدكنندگان به مثابه جهادگران عرصه اقتصاد كشور می مانند كه ورود آنان به این عرصه خطیر قابل تقدیر است، اما آنجا كه پروسه تولید بسته به حجم وسیع مداخله انسانی در طبیعت است، لاجرم بایستی پروسه صدور مجوزها با حساسیت بیشتری دنبال شود و بایستی پرسید، تولید چه چیز، در چه بستری و به چه بهایی، و گرنه تبعات ناگوار و بعضاً غیر قابل جبران دور از انتظار نخواهد بود. به فرض پایداری و تداوم پروسه پرورش میگو به روش جاری سنتی و اهلیت فنی و اقتصادی متقاضی، تولید سالیانه چه میزان میگو و چه میزان سودمندی و شغل آوری به ازا هر هكتار از اراضی مزرعه پرورش میگو می توان قائل شد تا بتواند توجیهی مناسب برای واگذاری چند صد هكتاری زمین در محوطه های ثبت ملی میراث طبیعی كه تنها متعلق به نسل حاضر نیست، باشد.
با توجه به اظهار دستگاه های متولی در پروسه واگذاری زمین، صدور مجوز و تأیید استعلام ها، در خصوص عدم اطلاع قبلی آنها از قرار داشتن محدوده استعلام شده برای واگذاری به سرمایه گذار، در حریم ثبتی میراث طبیعی ملی، تبعات ایجاد مزارع پرورش میگو بر شاخصه های طبیعی منطقه همچون خاصیت های ژئومورفولوژی و زمین شناختی و … كه پیش تر دلیل و دست آویزی برای ثبت آنها در لیست ملی میراث طبیعی كشور شده بود، بررسی نشده است. تخریب چشم انداز بكر، رویشگاه گونه بومی اكاسیا و كهور ایرانی، و…، همین طور انحراف مسیل جریان های سطحی بارندگی های فصلی كه از دیرباز با تعبیه ساز و كارهای سنتی به سد و بندها و سایر سازه های آبی روستایی هدایت می شد، و تبعات اجتماعی خود مقوله دیگری ست، كه در این مجال نمی گنجد.
در این میان بیم آن می رود كه با پرداختن به مسائل فرعی و حواشی اصل داستان مغفول بماند. تا زمانیكه كه پهنه واگذاری شده، تماماً در حریم میراث ثبت شده طبیعی ملی قرار دارد فعلاً بحث تفاوت چند كیلومتر كمتر یا بیشتر با دهانه غار یا دیواره گنبد، مطرح نیست. همین طور مجالی بر چرایی عدم اطلاع دستگاه استعلام كننده و پاسخ دهنده، از بودن یا نبودن محوطه ها مورد استعلام در لیست میراث طبیعی ملی، و نشانه روی انگشت بهتان به این سو و آن سوتر، نیست. آنچه مهم و همگان بدان اذعان دارند اینكه واگذاری زمین، در پهنه اصلی میراث طبیعی ملی به شماره ثبت ۱۷۱ و در مجاورت گنبد نمكی قشم به شماره ثبت ۱۷۲ در لیست میراث طبیعی ملی كشور دانسته یا نادانسته با فرض نیت خیر و از روی ناآگاهی صورت گرفته است، و فی الحال بایست ضمن توقف كار، در جستجوی مرهمی بر زخم طبیعت و دوستدارانش بود و دارویی كاراتر برای جلوگیری از تكرار باردیگر این بیماری و شیوع آن یافت.
در وصف غارها و گنبد نمك قشم همین بس كه دردانه ای است، در دامن جزیره، پیرتر از خود قشم كه اسرار گذشته های بسیار دورتر از حضور بشر را در پهنه آنچه خلیج فارس می نامیم، هویدا می كند، گنبد نمكی قشم خود حكایتی است مفصل اندر احوالات زمین و كارهای تكتونیكی آن، كه صفحاتی از كتاب زمین را از ۵۰۰ میلیون سال پیش تابحال به بهترین نحو برای ما و آیندگان بازگو می كند، تا شاید میراث داری، بهتر از ما برای خود بیابد.
منبع: فراجا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب