خراش بر بدنه تاریخ
انتقاد كارشناسان از مرمت غیراصولی پل تاریخ آق قلا، میراث تكذیب نمود
فراجا: گرگان- گرچه مرمت پل تاریخی آق قلا تمام شده اما كارشناسان نگران هستند و می گویند مرمت این اثر تاریخی غیر اصولی و صدمه زاست؛ موضوعی كه میراث فرهنگی گلستان آن را رد می كند.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- الهام رئوفی فر: پل آق قلا یادگاری تاریخی ۸۰۰ ساله است كه قدمت آن به دوران صفویان برمی گردد. این پل تاریخی دارای تزیینات آجری زیبایی است كه بعنوان یكی از بی نظیرترین آثار تاریخی ایران در شهرستان آق قلا قرار دارد. با وجود منحصر به فرد بودن این اثر تاریخی كاوش در سال های اخیر و سیلابها بخشی از آن را تخریب كرد اما میراث فرهنگی استان با جذب اعتباری تصمیم به مرمت آن گرفت.
بهمن سال ۹۶ بود كه مسئولان استانی و شهرستانی از مرمت و بازگشایی پل تاریخی آق قلا كه حدود یك دهه مرمت آن به علت محدودیت های اعتباری به طول انجامید. خبر دادند در ابتدا این مورد شادمانی علاقمندان به حوزه میراث فرهنگی را به دنبال داشت تا اینكه چندی قبل در فضای مجازی مرمت غیر اصولی و صدمه های وارده حاصل از آن، توسط متخصصین عنوان شد.
فقدان تخصص پیمانكار سبب تخریب بخشی از تزئینات پل شد
به اعتقاد این كارشناسان پیمانكاری كه مسئولیت مرمت پل را بر عهده داشته، فاقد تخصص و صلاحیت لازم در این حوزه بوده؛ امری كه یك كارشناس مرمت آثار و بناهای تاریخی هم به آن صحه می گذارد و می گوید: فقدان تخصص پیمانكار كه یك شركت راه و ساختمان بوده سبب شده تا بخشی از تزئینات پل آق قلا از بین برود.
احسان بذرافشان در گفتگو با خبرنگار مهر، می افزاید: این پل ارزش تاریخی زیادی دارد به همین خاطر باید كار با دقت و توجه بر روی آن انجام می شد.
وی بلاتكلیف ماندن مرمت پل بعد از چند سال را عامل این تصمیم غیر منتظره میراث فرهنگی استان می داند و می گوید: پیمانكار اوایل سال ۹۶ كارش را آغاز كرد و در زمستان همان سال مرمت را به آخر رسانید. باید از شركت های متخصص مرمتی كه تحصیلات و سوابق اجرایی دارند، استفاده شود؛ موضوعی كه كمتر در استان به آن توجه می گردد
به گفته بذرافشان، اگر مرمت پل هم انجام نمی شد باز هم آسیبی برای این اثر تاریخی بود چون به محض وقوع سیلاب، امكان تخریب پل وجود داشت.
وی به استفاده از شركت متخصص برای مرمت آثار و بناهای تاریخی تاكید می كند و می گوید: باید از شركت های متخصص مرمتی كه تحصیلات و سوابق اجرایی دارند، استفاده شود؛ موضوعی كه كمتر در استان به آن توجه می گردد.
این كارشناس مرمت آثار بناهای تاریخی خواهان استفاده از پیمانكاران غیر بومی می گردد و علت آن را تجربه و تخصص بالای این شركت ها می داند و می گوید: رقم پایین مناقصه مانع استقبال شركت های غیر بومی از مرمت آثار تاریخی استان می گردد بر همین مبنا پیمانكاران بومی كه صلاحیت و رزومه لازم را ندارند، مرمت آن را عهده دار می شوند.
وی تجمیع اعتبارات مرمتی و واگذاری آن به شركت های غیر بومی را راهكار مناسبی برای كاهش صدمه به آثار تاریخی می داند و می گوید: از طرفی باید پیمانكار با تجربه و متخصص هم در استان پرورش یابد تا بتوان در آینده از ظرفیت بومی استفاده نمود.
مرمت پل آق قلا اقدامی ناموفق بود
یك كارشناس ارشد مرمت و احیاء بافت و بناهای تاریخی هم از مرمت پل آق قلا انتقاد كرده و آن را اقدامی ناموفق ارزیابی می نماید و به خبرنگار مهر می گوید: در این پروژه كه اعتبار زیادی هم داشت، پیمانكار بدون هیچ پیشینه ای در زمینه مرمت، انتخاب گردید كه خیلی از صدمه ها ناشی ازین مساله است.
محدثه میرحسینی می افزاید: بخش هایی از پل كه در سطح ملی به لحاظ تاریخی، معماری، تكنیك ساخت و بخصوص عرضه آجركاری آن منحصربفرد بود، با استفاده از بیل مكانیكی، تخریب شد.
به گفته او، استفاده از بیل مكانیكی در پیرامون یك اثر تاریخی به واسطه تولید لرزش، تنش و ضعف در سازه، خلاف ضوابط میراث فرهنگی است چه رسد به استفاده از آن برای یك اثر تاریخی.
وی ادامه می دهد: طراحی پل آق قلا توسط دكتر داریوش حیدری كه معتربرترین متخصص مرمت سازههای سنتی و ناظر عالیِ عالی قاپو، سی و سه پل، پل خواجو و مشاور طرح و اجرا كبوترخانه ها و بسیاری دیگر از سازه های منحصر به فرد تاریخی در ایران هستند، تهیه شد. با اینحال طرح در آرشیو اداره كل میراث فرهنگی استان قرار گرفت و پیمانكاری انتخاب گردید كه به قول خود ایشان افتخارشان اجرای زیرگذر گلشهر بوده است. استفاده از بیل مكانیكی در پیرامون یك اثر تاریخی به واسطه تولید لرزش، تنش و ضعف در سازه، خلاف ضوابط میراث فرهنگی است چه رسد به استفاده از آن برای یك اثر تاریخی
به گفته میرحسینی، مرمتی كه در پل تاریخی آق قلا اجرا شده هیچ تناسبی با طرح تصویبی كه از جانب داریوش حیدری تهیه شده، ندارد.
این كارشناس ارشد مرمت و احیاء بافت و بناهای تاریخی، می گوید: پیمانكار این طرح به جهت اینكه هزینه كمی بابت حق الزحمه، اجرای تاق ها و كنوبندی آن ها بپردازند از یك استاد كارِ اصفهانی درجه سوم استفاده نمود. بدون توجه به اینكه طرح و محاسبات عرضه شده از جانب مشاور باید اجرا شود.
وی می افزاید: در واقع دهانه های تازه ساز این پل برپایه تجربه یك استاد كار درجه سوم سنتی اجرا شده و آن همه محاسبات فنی، فكر، زمان و بودجه ای كه برای تهیه طرح صرف شده، نادیده گرفته شد.
این مدرس دانشگاه اعتقاد دارد كه اعتبار تخصیص یافته به پل آق قلا می توانست صرف مرمت بخشی از پل شود نه اینكه اقداماتی مانند ساماندهی دیوار و اتصال پل به خیابان كه در وظایف شهرداری تعریف شده هم با این اعتبار صورت گیرد.
طرح داریوش حیدری ایراد زیادی داشت
درحالی كه كارشناسان به انتخاب پیمانكار پروژه آق قلا انتقاد كرده و مرمت این شركت را غیر اصولی و فاقد تخصص می دانند و از به كار نگرفتن طرحی كه به قول آنها توسط معتربرترین متخصص مرمت سازه های سنتی انجام گرفته گلایه دارند، مسئول دفتر فنی اداره كل میراث فرهنگی گلستان در گفتگو با خبرنگار مهر تمامی این انتقادات را رد می كند و طرح داریوش حیدری برای پل آق قلا را دارای ایرادات بسیار می داند و می افزاید: برای طرحی كه ایشان داده بودند هیچ استادكاری پیدا نشد كه این كار را انجام دهد.
جملیه پورقاسم با اشاره به اینكه كارشناسان از سنگینی پل مرمت شده انتقاد می كنند، می گوید: این پل در مقایسه با طرح آقای حیدری بسیار سبكتر مرمت شده است.
وی اعتبار مرمت پل آق قلا در سال ۹۶ را ۴۹۰ میلیون تومان اعلام می كند و ادامه می دهد: برای مرمت این اثر تاریخی از سال ۸۴ تا ۹۶ بالغ بر یك میلیارد تومان هزینه شده است.
پورقاسم در توضیح استفاده از پیمانكار غیر متخصص، اینگونه توضیح می دهد: در این طرح به جز مرمت، عملیات اجرایی مانند سنگ چین هم باید برای پل انجام می شد كه این كار از عهده شركت ابنیه تولید كرده است.
وی با اشاره به اینكه حجم كارهای مرمتی پل، یك سوم عملیات اجرایی آن بود، می افزاید: در این نوع مناقصه همه شركت های ابنیه ای می توانند شركت نمایند بدین سان كار خلافی اتفاق نیافتاده است.
مسئول دفتر فنی اداره كل میراث فرهنگی گلستان استفاده از بیل مكانیكی در این طرح را ناگزیر می داند و می افزاید: حجم گل و لای پل را نمی توانستیم با دست جا به جا نماییم به همین خاطر خاكبرداری كناره های بنا با بیل مكانیكی انجام شد.
وی تخریب تزئینات پل تاریخی آق قلا در حین مرمت را رد می كند و می گوید: تزئینات خراب شده پل، الحاقی بود و از نظر من ارزشی نداشت؛ نمی خواستم آنچه از دوره قاجار بر روی بنا آمده را دوباره اجرا كنم به همین خاطر قاب ساده گرفتم.
پل آق قلا اثری به جا مانده از دوره صفوی است كه در یك دهه گذشته به علت انجام كاوش و رها سازی آن به همین حال و وقوع سیلاب كه واكنش طبیعی این منطقه در فصولی از سال است، صدمه های زیادی دید تا اینكه سال قبل بعد از كش و قوس های فراوان، مرمت آن انجام شد و به منظور استفاده عابران مورد بهره برداری قرار گرفت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب