گزارش فراجا؛
مهم ترین جاذبه های بندر تاریخی كنگ
فراجا: بندر تاریخی کنگ مقرر است بعنوان دومین شهر تاریخی ایران در لیست یونسکو ثبت جهانی شود. پرونده این شهر با همه جاذبه هایش از دریا تا بادگیر، برای درج در لیست پیشنهادی آماده شده است.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه: بندر کنگ در استان هرمزگان تقریباً یک ساعت و نیم با بندرعباس بعنوان شهر مرکزی استان هرمزگان فاصله دارد. شهری که فرهنگش با دریانوردی و خلیج فارس گره خورده است.
بندر کنگ دومین شهر تاریخی ایران است که در ایام آینده به لیست پیشنهادی ثبت جهانی یونسکو اضافه می شود. این شهر تاریخی دارای پایگاه جهانی دانش و مهارت ساخت لنج و دریانوردی خلیج فارس است چون در سال ۲۰۱۱ این دانش در لیست میراث ناملموس بشری به ثبت رسیده است.
وجه تسمیه کنگ شهری بین دو آب است و یک خور یا خلیج کوچک در آن وجود داشته است. با عنایت به پیشینه تاریخی خور سور، خور کنگ و بررسی شکل گرفته در خیلی از کشورهای پیشرفته با استفاده از تکنیک ایجاد خود زیرساخت های حمل و نقل دریایی گردشگری و تغییر کاربری لنج سنتی صیادی تحول جدیدی در اقتصاد دریایی منطقه به وجود آورده اند.
یکی از مهم ترین جاذبه های بافت تاریخی بندر کنگ داشتن مناره و بادگیر است. مناره ها که در لغت به معنای کانون نور و روشنایی هستند در سطح بافت تاریخی وجود دارند. در این بافت، هر محله یک یا دو مسجد با مناره دارد. همین مبحث سبب شده تا در تمام دیدها و منظرها، مناره های مساجد بعنوان عنصری شاخص در کنار بادگیر و درختان نخل و لوز دیده شود.
بادگیر در کنار مناره ها جاذبه مهم بافت تاریخی بندر کنگ در روز و شب است. در شب این بادگیرهای نورپردازی شده، جلوه ای بسیار زیبا به بافت تاریخی می دهد. بادگیر نخستین کولر تاریخ بشر است که بعنوان یک راهکار اقلیمی در معماری این منطقه حضور پررنگی دارد. هم اکنون ۹ تیپ بادگیر به تعداد ۳۲۰ دستگاه وجود دارد که یک سیستم کاری بادگیرها به این نحو است که هوای مطلوب را گرفته و آنرا به داخل اتاق های اصلی ساختمان هدایت می کنند.
هر خانه یک بادگیر داشته و بعضی از خانه ها بادگیرشان را از بین برده است. این خانه های تاریخی اگر تا چند سال پیش بعنوان خانه فرسوده معضلی برای بافت بوده اند حالا یکی از مهم ترین جاذبه های بندر شده اند به نحوی که برخی از آنها کاربری گردشگری و فرهنگی پیدا کرده اند. برخی هم به اقامتگاه بوم گردی تبدیل گشته اند و حالا هر کسی حتی با سردر این بناهای تاریخی عکس می اندازد و دیگر نگاه به آنها تخریبی و فرسایشی نیست.
یکی از بناهایی که حالا کاربری دیگری به خود گرفته است در ارتباط با بنایی بسیار زیبا و اصیل است که در سال ۹۶ بعد از ۴۰ سال متروکه بودن جهت استفاده کاربری محرک در بافت تاریخی مرمت و بعنوان پایگاه ملی میراث فرهنگی بافت تاریخی و انجمن معماری شهرسازی بندر در سال ۹۷ افتتاح و افتتاح شد. چوب های در و پنجره این بنا از جهاز بوم مستهلک شده ای با کاربری تجاری استفاده شده است. درب و پنجره محدوده بافت تاریخی بندر معمولاً از نوع ساج است که از چوب های جهاز از کار افتاده بازیافت می شده است.
در کنار همین پایگاه، بنایی است که در گذشته کارآیی تجاری داشته و بعد از ۵۰ سال متروکه بودن مرمت و بعنوان محرک در بافت تاریخی با عرضه خدمات کافه سنتی افتتاح شد. رو به روی این کافه، یک خانه تاریخی وجود دارد که با تغییر کاربری فعالیت می کند.
همچنین بزرگترین و جذاب ترین خانه بندر تاریخی دارای پنج بادگیر است.
شاید بتوان اظهار داشت که پس از خانه های تاریخی کنگ، برکه ها یا همان آب انبارها از نظر فرمی شاخص ترین کالبد معماری در محدوده بافت هستند. به علت اهمیت جمع آوری آب باران و دسترسی به آب شیرین در بندر، بناهایی با پایه استوانه ای و سقف گنبدی در فواصل معینی ساخته شده است. به مجموعه این برکه ها در کنار هم پارک موزه برکه آب خاورمیانه می گویند.
محمد ابراهیم ابراهیمی یکی از ناخدایان قدیمی بندر کنگ به جاذبه های بافت تاریخی بندر افزوده است این موزه شخصی مجهز به تجهیزات دریانوردی است. غیر از این یکی دیگر از خانه های تاریخی بندر هم به موزه مردم شناسی و دریانوردی تبدیل گشته است عصرها در موزه، ناخداها دور هم جمع می شوند و درباره خاطراتشان از دریانوردی حرف می زنند. اینجا توسط ناخداها اداره می شود. در موزه مردم شناسی یک حجله، یک برکه و بادگیر هم وجود دارد.
روبه روی این موزه هم یک لنج معروف به لنج بوم مسی قرار گرفته که نشان داده است در سال های دور دریانوردان چه اتفاقاتی را با این بوم مسی پشت سر گذاشته اند این بوم هم به جاذبه های بافت تاریخی و دلاوری دریانوردان افزوده است.
خانه هنرمندان هم از بناهای مهم این بافت است که در جهت پاسداری از آئین و سنت های منطقه در نظر گرفته شده و هنرمندان از رشته های مختلف به اینجا می روند و فعالیتهای هنری انجام می دهند. در خانه صنایع دستی بانوان هم هنر دست زنان بندر کنگ به معرض نمایش گذاشته شده است خانه ای که در آن زنان هم آموزش می بینند هم کارهایشان را در معرض دید قرار داده و هم به فروش می رسانند. اینجا پاتوق گردشگران شهر است.
در این خانه میتوان گلدوزی، سوزن دوزی گلابتون دوزی، روبان دوزی، قلاب بافی، حصیربافی، نقش حنا انجام می شود و با این هنرها، صنایع دستی بندر تأمین می شود.
تنها زنان نیستند که می توانند صنایع دستی فاخر تولید کنند، بزرگترین صنایع دستی مردان در بندر کنگ واقع شده است لنج های چوبی که آنها می سازند، بزرگترین صنایع دستی جهان هستند هر چند که این رشته جز رشته های صنایع دستی نیست اما بزرگترین کار دستی مردان جنوبی کشور است.
لنج سازی یکی از مهم ترین فعالیتهای این بندر محسوب می شده و هست. هم اکنون کوهین دریا مکانی است که لنج سازان در آنجا یا لنج های چوبی را تعمیر می کنند و یا لنج های فایبرگلاس و فلزی را سر و سامان می دهند شاید بتوان به این مکان بیمارستان لنج ها گفت. بارگیری و پارک شدن لنج ها برای کسانی که دلشان می خواهد رفت و برج قایق های غول پیکر را ببینند جذاب است.
قلعه پرتغالی ها و برج مدور هم از جاذبه های دیدنی دوره صفویه و سلجوقیه است که از سنگ و ساروج ساخته شده اند. این دو اثر تاریخی باآنکه باقی مانده از آثار بزرگ تری هستند اما همچنان جزو جاذبه های کنار ساحل محسوب می شوند.
مسجد دو محرابه هم از آثار سنگی بندر گنگ است که در ضلع غربی و بر روی هسته شهر قرار دارد و دارای دو طبقه مجزا و هر طبقه دارای یک محراب است این مسجد از مصالح سنگ های رسوبی و مرجانی با ملات ساروج ساخته شده و برای مسقف کردن این بنا از طاق چهار گرده پوش و تویزه های کمانی و سنگی سوار بر ستون های قطور مربع شکل بهره گرفته اند. در ضلع جنوبی این مسجد آثاری از یک حمام سنتی با پلان مستطیل شکل در سال ۹۷ کشف شده است.
آثار تاریخی بندر کنگ تنها به بافت تاریخی محدود نمی گردد کمی آن طرف تر از شهر، قلعه لشتان از دوره هخامنشیان باقی مانده است و به علت شکل و شمایل کوه ها و سنگ ها، جلوه ای زیبا به آن داده است.
در پارکی نزدیک به بافت تاریخی هم با نام کوهین اقامتگاه هایی وجود دارد که با سبک حجله، میزبان گردشگران است. داشتن حجله با تزئینات مفصل یکی از آداب و رسوم مردم بندر کنگ در زمان ازدواج است. این اتاق ها حالا یکی از جاذبه های شهر شده است. مردم بندر برای عروس و داماد، اتاقی را با آئینه و وسایل تزئینی دیگر آماده می کردند. عروس و داماد تا ۶ ماه در این اتاق می ماندند. در گذشته برای تزئین این اتاق از طلا و جواهر استفاده می شد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب