نگهبان خاموش کویر و چالش های صیانت از آن به گزارش فراجا، هر جایی از کویر پهناور مرنجاب ردپای خودرو های آفرودی را بگیرید به کاروانسرای تاریخی مرنجاب می رسید؛ کاروانسرایی که با چالش های جدی رو به روست. به گزارش فراجا به نقل از مهر، در گستره خاموش و چشم نواز کویر مرنجاب، کاروانسرای صفوی بازهم ایستاده است؛ بنایی که روزگاری پناهِ کاروان ها بود و امروز هم مقصد طبیعت گردان و محققان است. اما این اثر تاریخی با چالش هایی جدی روبه روست، فرسایش بادی و ریزگردها، هجوم شن های روان، فشار گردشگران غیرقابل کنترل، مضیقه بودجه مرمتی و ضعف در سامان دهی مدیریتی که آینده این بنا را در هاله ای از نگرانی قرار داده است. کاروانسرای مرنجاب، نمونه ای از معماری کاروانسراهای راهی ایران است که در حاشیه کویر واقع شده و به واسطه موقعیت جغرافیایی اش، زمانی کارکردی حیاتی برای تامین پناه و آذوقه کاروان ها داشته است. ساختار سنتی آن، صحن مرکزی، حجره ها، و راهروها، دیوارهای ضخیم برای تعدیل نوسانات حرارتی و پلان بسته برای حفاظت در مقابل تندبادها، بازتابی از نیازهای مناطق کویری است. بااین حال، کارشناسان میراث فرهنگی و کنشگران محیط زیست در دهه های اخیر نسبت به وضعیت حفاظتی این کاروانسرا هشدار داده اند. اولین چالشِ محیطی، فرسایش بادی و پیشروی شن های روان است؛ ماسه ها به پی ریزی و دید بصری بنا فشار می آورند و موجب لطمه به پی و سازه می شوند. در خیلی از کاروانسراهای کویری، تجمع شن و ریزگردها سبب بسته شدن راه های دسترسی و افزایش رطوبت موضعی در پایه ها شده که نهایتا به ترک خوردگی و فروپاشی دیوارها منجر می شود. چالش بعدی، فشار گردشگران بی سامان است. در سالیان اخیر راهنمائی ها و زیرساخت های موردنیاز برای مدیریت حضور گردشگران در منطقه کم بوده است؛ ورود خودرو های سنگین به پیرامون بنا و زباله گذاری از مصادیق این فشارها هستند. حضور شبانه گردشگران بدون نظارت در حریم آن، روشن کردن آتش در حریم بنا و نوشتن یادگاری بر دیوارها نیز به تخریب های فرهنگی افزوده است. در نهایت، تهدیدهای ناشی از تغییرات اقلیمی و افزایش دمای محلی هم باید مدنظر قرار گیرد؛ تغییر الگوهای بارش و افزایش فرکانس رخدادهای جوی می تواند روند فرسایش را تشدید کند. کارشناسان پیشنهاد می دهند ابتدا یک طرح مرمت و مدیریت جامع برای کاروانسرا تدوین شود که شامل پایش مستمر وضعیت سازه، مدیریت شن ریز، سامان دهی بازدیدهای گردشگری تعیین مسیرهای عبور، نصب تابلو و مراقبت محلی و تعریف کاربری اقتصادی-فرهنگی پایدار باشد. دخیل کردن بخش خصوصی و جوامع محلی در قالب پروژه های اشتغال زا و گردشگری مسئولانه می تواند هم درآمد زایی کند و هم انگیزه ای برای حفاظت فراهم آورد. ضمن آنکه تامین اعتبارات ملی و دسترسی به تسهیلات مرمتی، کلید پیشگیری از تزلزل بیشتر این کاروانسرای مهم می باشد. کاروانسرای مرنجاب توسط صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی مرمت و بازسازی و در مراسمی به بخش خصوصی واگذار شد. میراث جهانی یونسکو در ریاض، کاروانسرای مرنجاب را بهمراه ۵۳ کاروانسرای تاریخی دیگر جمعاً ۵۴ کاروانسرا در ۲۴ استان ایران تحت عنوان کاروانسراهای ایرانی در لیست میراث جهانی ثبت نمود و این مجموعه جهانی بعنوان بیستمین و هفتمین اثر جهانی کشور ایران شناخته شد. منبع: faraja.ir 1404/08/08 11:57:18 0.0 / 5 6 تگهای خبر: اثر تاریخی , حفاظ , خودرو , كاربر این پست فراجا را می پسندید؟ (0) (0) تازه ترین مطالب مرتبط آقای وزیر! مگر در کشور رودخانه و دریاچه بکری هم باقی مانده؟ طرح جامع توس با نگاه ملی و بلند مدت دنبال می شود جدیدترین کشف باارزش از دوره قاجار در کاخ گلستان واکنش یک مقام مسئول به تهدید حریم تخت جمشید نظرات بینندگان در مورد این پست فراجا نظر شما در مورد این پست فراجا نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۹ بعلاوه ۱